En iyi serbest dalış veya zıpkınla balık avı eğitimi denizde ve yeterli derinlik olan uygun bir ortamda yapılan eğitimdir. Ancak her zaman bu şartları sağlamak bazen oturduğunuz yer bazen de mevsimsel olarak mümkün olmaz. Peki bu durumda ne yapabilirsiniz?
Tüm serbest dalış antrenmanlarınızı denizde yada havuzda yapmak zorunda değilsiniz.
Azımsanamayacak kadar önemli serbest dalış eğitimi karada da yapılabilir ve bazılarında deneyimli bir arkadaşa bile ihtiyaç duymayabilirsiniz. Her tarafınız karayla çevrili ve yakınınızda havuz olmasa bile (veya havuz serbest dalışa izin vermiyorsa), kendinizi hala farklı konularda ilerletebilirsiniz. Her yerde kuru antrenman yapabilirsiniz ve kendinizi olabildiğince serbest dalışa hazırlayabilirsiniz .
En az 5 temel kuru antrenmanda yapabileceğiniz alan vardır?
Bunlar Eşitleme, karbondioksit - CO₂ toleransı, kuvvet antrenmanı, esneklik/ hareketlilik ve zihinsel çalışmalar olarak sıralanabilir. Bunlardan ilk ikisini bu yazıda okuyabilirsiniz. Diğerlerinden ise başka bir makalede bahsedeceğim.
Eşitleme
En iyi eşitleme antrenmanı suda ve yeterli derinlik olan yerde yapılır ancak;
Diyelim ki 10 dalış yapıyorsunuz ve her biri 1-2 dakika sürüyor.
Dalışa derinlere doğru inerken eşitleme üzerinde çalıştığınız için (diyelim ki 15 metre için 10 kez eşitleme yaptığınızı varsayalım), Yavaş ve kontrollü bir iniş ortalama 20sn sürse; 20sn x 10 dalış = 200 saniye süreyle eşitleme çalışmış olursunuz.
Bu 10 dalış boyunca toplamda 3,5 dakika süreyle eşitleme çalıştığınız anlamına gelir. Peki karada sadece eşitleme üzerinde 10dakika aralıksız çalışabildiğinizi hayal edin. Nasıl mı? Dalış süresi ve dalışlar arasındaki bekleme süreleri karada geçerli olmayacağı için daha fazla tekrar yapabilirsiniz. Bu eşitlemenin her aşamasını daha iyi kurgulamamıza, kullandığımız organlarımız ve kasları daha çok çalıştırmaya, ve bu sayede daha net hissetmemize, sonuçta daha iyi kontrol edebilmemize imkan sağlayabilir.
Bunlara ilave olarak, eşitleme çalışmalarınızı yarım akcidğer dolu hava (FRC) düzeyleri ile de yapabilirsiniz. Bu durum bir daha derin bir ortamda eşitleme yapıyormuşsunuz gibi bir simülasyon demektir. Aynı zamanda daha sığ derinliklerde de eşitlemeyi de kolaylaştırır.
Gırtlak ve yumuşak damağı güçlendirmenize, esnetmenize ve hissetmenize yardımcı olabilecek ileri düzey eşitleme çalışmalarında kullanılan birtakım ekipmanlarıda katabilirsiniz. EQ tool ve balon gibi yardımcı ürünler bunlara iyi birer örnektir. Bu tür ekipmanlar ile frenzel ve mouthfill (ağız dolu) gibi eşitleme teknikleri için simülasyon ortamı yaratabilirsiniz.
Eşitleme için doğru çalışma yöntemini size uygulamalı olarak anlatabilecek bir eğitmenden eğitim alıp daha sonra kendinizin uygulaması önemlidir. Yanlış eşitleme çalışmalarında kulak zarı ve farklı organlarınıza istemeden zarar verme riski her zaman vardır.
Karbondioksit (CO₂) Toleransı
Karbondioksit tabloları karada serbest dalış eğitiminin önemli bir parçasıdır ve birçok serbest dalgıç için kendilerini geliştirmelerinde önemli rol oynar. Temel eğitimlerin de bir parçasıdır.
Rahat kalmak, serbest dalışın en önemli kurallarından birisidir. Diyafram, mide, gırtlak, boyun kasları gibi kasılma yaşayabileceğiniz şeyleri kontrol altına almak ve kasılmalarınız olduğunda rahatlamayı, başa çıkmayı öğrenebilirsiniz. Ancak sadece nefes tutma sürenizi artırmak yapılan geleneksel CO₂ tablosu yapmak yerine, kasılmaları sayarak, 'kasılma olmayan' bölge içinde antrenman yapabilir ve hatta ilave antrenman tekniklerinide buna ekleyebilirsiniz.
Önemli NOT; Her ne kadar birçok serbest dalış eğitim materyali ve eğitmeni karada yapılan nefes tutma çalışmalarının yerde ve yatar uygun bir pozisyonda yapılması durumunda ciddi bir risk oluşturmayacağını ve yalnız yapılabileceğini söylese bile bu her zaman doğru degildir. Son zamanlarda karada yapılan, yalnız çalışmalarda da sakatlanma ve ölüm riski olduğu ortaya çıkmıştır.
Birden fazla ve o zamana kadar farkında olmayabileceğiniz, size özel, gizli, arka planda yatan sağlık faktörü ve yanlış, aşırı zorlayarak yapılan çalışma yöntemleri ile birleştiğinde, aldığınız risk düzeyide bir o kadar yükselmektedir. Nefes tutma çalışmalarında yanınızda sizi sürekli gözlemleyen ve gerektiğinde ilk yardım müdahalesi yapabilecek birisinin olmasını her zaman tercih edin. Şahsi görüşüm ise; süresi, türü ve tekrar miktarı ne olursa ne olursa olsun yalnız nefes tutma çalışması yapmayın.
Hedefiniz ne olursa olsun riskleri en aza indirip önce sağlığınızı gözettiğiniz antrenman sizin için en iyi antrenmandır.