"Mindfulnes" tam karşılığı Türkçe' de tek kelime ile olmayan bir terimdir ve şimdiki anın tamamen farkında olma eylemidir. Genellikle yoga veya meditasyonla ilişkilendirilen bir terimdir ama serbest dalışta farkındalık çok önemli bir role sahiptir.
Mindfulness “tamamen mevcut olmak, nerede olduğumuzun ve ne yaptığımızın farkında olmak ve etrafımızda olup bitenlere aşırı tepki vermemek veya bunalmamak için kullandığımız temel insan yeteneği” olarak tanımlanabilir. Şimdiki anda olmanın temel özellikleri, farkındalık, rahatlama ve kabulü serbest dalışın da ana temalarıdır.
Farkındalık(Awareness)
Serbest dalış farkındalık gerektirir. Bedeninizle, düşüncelerinizle, duygularınızla uyum içinde olmanız, o anda kalmanız ve konsantrasyonunuzu korumanız gerekir. Düşünceleriniz önceden yaşadığınız sorunlar yada gelecekte sizi bekleyen çözmeniz gereken sorunlar ve yapacaklar listesine konsantre haldeyken, şu anda değilsiniz ve vücudunuzun verdiği sinyalleri algılamayı kaçırabilirsiniz, hatta yanlış yorumlayabilirsiniz. Serbest dalış yaparken içinde bulunduğunuz anın tamamen farkında olmanız gerekir. Su size neler hissettiriyor? Su altında ne duyuyorsun? Kaslarınız gergin mi? Her şeyi olduğu gibi mi hissediyorsunuz, çevrenizde neler olup bittiğini anlıyormusunuz? Zihniniz, bedeniniz ve çevrenizle tamamen uyumlumu?
Gevşeme/Rahatlama
Gevşeme/Rahatlama, serbest dalışın en önemli yönlerinden biridir. Gevşeme olmadan eşitlemeniz sorunlu olabilir, oksijen tüketiminiz artabilir. Karın nefesi, vücudun baştan aşağıya taraması ve dalışı kurgulamak gibi tekniklerin tümü, rahat ve dalışa konsantre olmaya yardımcı olan tekniklerdir. Eğer zihniniz başka şeylerle çok meşgulse ve Mindfulness - yani şimdiki ana odaklanmakta zorlanıyorsanız, bedeninize veya sadece dalışa odaklanmak sadece zihninizi değil bedeninizi de rahatlatabilir. Beynimiz stresi algıladığında sinir sistemimiz farlı sinyaller gönderir, kalbimiz hızlanır, metabolizma hızlanır ve daha fazla oksijen tüketiriz.
Kabul
Farkında olmak için durumu kabul etmekte gerekir. Sizi meşgul düşüncelerden arınmakta zorlanıyorsanız, onlarla savaşmayın ve sonra onları düşünmek yerine kabul edin. Bazı kişiler olumsuz bir düşünce döngüsüne kapılabilir; dalış sırasında kafanızda bu düşünceler dönebilir. Neden bu kadar erken kasılmalar yaşıyorum? Daha dönmedim bile, ne kadar derinim ki? Sanırım yeterince nefelenemedim. Son zamanlarda neden bu kadar sık sorun yaşıyorum ? Belki daha fazla çalışmam gerekiyor? vb vb...
Bir soruna yoğunlaşmak, rahatlama ihtimalinizi ortadan kaldıracak ve zihninizin dalıştan önce çözemeyeceğiniz ve olumsuz bir düşünce döngüsüne girmesine sebep olabilir. Buda, dalışınızı, ruh halinizi ve hatta sonraki dalışlarınızı etkileyecektir.
Kabul etme durumu, düşüncelerinizi tam kontrole sahip olduğunuz anlamına gelmez, sadece düşüncelere nasıl tepki vereceğinizi kontrol edebildiğiniz anlamına gelir. Bu nedenle, bu tür olumsuz düşüncelere takılıp kalıyorsanız, dalış yapmayın bir süre ve hislerinizi dinleyin veya bunları kontrol edeceğiniz yöntemler geliştirmeye çalışın. Dikkatinizi başka konulara yönlendirmeye yarayan tekniklerini kullanın ve dalışta iyi giden konuları düşünmeye çalışın.
Mindfulness'ı sadece serbest dalış veya meditasyon sırasında değil, düzenli yaşamda da işe yarar. Serbest dalış eğitiminizin bir kısmında mindfulness uygulamak performansınızı ve sudaki genel deneyiminizi artırırken, günlük yaşantınıza uygulamak zihinsel ve fiziksel sağlığınızı olumlu yönde etkileyebilir.