Serbest dalışta daha derine inmek söz konusu olduğunda eşitleme, yeni başlayanlar için en büyük engellerden biridir. Tüplü veya sığ sularda gezen bir şnorkelci bile olsanız ve dalış sırasında herhangi bir eşitleme sorunu yaşamıyor olsanız bile, serbest dalış için eşitleme çok farklıdır! Bu farkın nedenlerinden birisi, serbest dalgıçların daha derine inmek için Frenzel manevrasını kullanmak zorunda olmasıdır.
Frenzel ve Valsalva eşitlemesi teknikleri arasındaki farklar nelerdir?
Valsalva manevrasını öğrenmek daha kolaydır ve burnunuzu sıkıştırıp hava üfleyerek kolayca yapabilirsiniz, ancak serbest dalış için önerilen ve ideal bir teknik değildir. Ana, büyük solunum kaslarınızı kullanır ve belirli derinliklerin ötesinde işe yaramaz. Frenzel manevrası daha ise küçük kas gruplarını (nefes almada birincil görevi olmayan kas gruplarını) kullanır, daha kontrollü ve rahattır. Daha derinlerde eşitleme yapmanıza imkan sağlar.
Valsalva ve Frenzel'e kısa bir genel bakış ve Frenzel tekniğinizi nasıl geliştirebileceğiniz hakkında daha fazla bilgi için okumaya devam edinin.
Eşitlemenin anatomisi
Nazofarenks - Boğazınızın burun boşluğunuza bağlanan üst kısmı. Yumuşak damağın üstünde bulunur.
Yumuşak damak: Akciğerlerinize giren ve çıkan hava akışını burnunuza, ağzınıza veya her ikisine aynı anda yönlendirir.
Vokal kıvrımlar / Glottis – Bu, ağzınızı akciğerlerinizden ayıran bir grup kastır. Nefesinizi tuttuğunuzda ses telleriniz kapanır.
Larinks / Ses Kutusu - Bu tüp, trakeanın üzerinde ve yemek borusunun önünde yer alır ve hava akışını kontrol eder.
Epiglottis: Larinksin üst kısmında, dilin tabanına yakın bir yerde bulunan kıkırdak parçası. Yiyeceklerin gırtlağa girmesini önler.
Eşitlemede kulağın anatomisi
Östaki borusu - Orta kulağınızı boğazınızın üst kısmına ve burun boşluğunuzun arkasına (nazofarenks) bağlayan kanal.
Orta kulak – Kulağınızın kulak zarı ile oval pencere arasındaki kısmı. Ortam basıncının arttığı ve kulak zarınıza baskı uyguladığı, kulaklarınızın içe doğru esnemesine neden olduğu ve düzgün bir şekilde eşitlenmeden indiğinizde baskı veya ağrı hissetmenizin nedeni burasıdır.
Valsalva manevrasını kullanarak eşitleme
Valsalva manevrasını öğrenmek çok kolaydır; bu nedenle tüplü dalgıçlar, şnorkelciler ve başlangıç seviyesindeki serbest dalgıçlar tarafından yaygın olarak kullanılır. Tek yapmanız gereken ağzınızı kapatmak, burnunuzu sıkıştırmak ve sıkışan burnunuza doğru nefes vermek. Bu hava, östaki tüplerinizden orta kulağınıza doğru itilir ve bu da basınç nedeniyle içe doğru esneyen kulak zarlarınızı normal konumlarına döndürür.
Peki Valsalva neden serbest dalış için tercih edilmiyor?
Valsalva manevrasını öğrenmek kolay ve hızlı olsa da serbest dalış için önerilmez çünkü havayı akciğerlerinizden dışarı itmek için solunum kaslarınızı kullanmanız gerekir. Bu, bir tüplü dalgıcın tanktan aldığı sürekli basınçlı hava ve çoğunlukla yatay konumda olmasından dolayı derinlerde bile işe yarayabilir. Ancak serbest dalgıçların akciğerleri derinlere indikçe sıkışır ve çoğu zaman dikey olarak dalarlar, bu da solunum kaslarının sıkıştırılmış akciğerlerden havayı yukarı(dalarken aşağıya) itmesini zorlaştırır. Daha derinlerde, Valsalva yapmaya devam eden serbest dalgıçlar, Valsalva yapabilmek için daha çok güç uygulamak zorunda kalırlar. Bundan dolayı eğer bu şekilde sürekli sıkışan kasları zorlamaya devam ederlerse, hem akciğerlerinde hem de muhtemelen kulaklarında yaralanma riskiyle karşı karşıya kalırlar.
Valsalva manevrası aynı zamanda serbest dalışta ihtiyacınız olan en önemli şeylerden biri olan kasların gevşek olması ve rahatlamaya da aykırıdır. Bu da Valsalva yaparken Frenzel uyguladığınızdan daha fazla enerji ve oksijen kullanacağınız anlamına gelir. Yani serbest dalışa Valsalva ile başlasanız bile eninde sonunda Frenzel'e geçmeniz hem zorunlu hem de daha etkin bir yöntemdir.
Frenzel Manevrası ile eşitleme
Frenzel manevrasını öğrenmek biraz daha zor olabilir çünkü daha fazlakas farkındalığı ve kontrolü gerektirir (ilginç bir şekilde bazı insanlar bunu otomatik olarak yapabilir). Ağzınızla "T" veya "K" sesini çıkarmak için burun deliklerinizi sıkıştırıp dilinizi belirli bir konuma yerleştirmeniz gerekir. Burnunuzu sıkıştırıp fazla zorlamamadan Bu sesleri çıkarmayı demeyin ve dil, dudak, dişleriniz pozisyonunu inceleyin. Bunu bir ayna karşında yaparsanız gözlem yapma şansınız artar. Bu eğzersiz sırasında ses tellerinizi kapatıp gırtlağı yukarı kaldırarak havayı ağzınızdan burnunuza doğru itersiniz (bunu yapabilmek için yumuşak damağınızın kapalı olmaması ve nötr pozisyonda olması gerekir).
Bu tekniği uygularken herhangi bir göbek hareketi yapmamalısınız. Frenzel'i karada gerçekleştirebilseniz daha kolaydır. Suda baş aşağı, kafanız önde pozisyonda olmanız ve alışılmadık bir ortamda bulunmanız (ve nefesinizi tutmanız!) nedeniyle genellikle biraz daha karmaşıktır.
Serbest dalış için neden Frenzel tavsiye edilir?
Frenzel manevrası serbest dalış için ilk tercih edilen yöntemdir çünkü tekniği uygulamak için daha küçük kas gruplarına ihtiyaç vardır, havayı ciğerlerinizden yukarı itmek için solunum kaslarını kullanmanıza gerek yoktur ve çok daha kontrollü ve rahatlattır. Tabiki doğru şeklide uygularsanız. Etkin bir Frenzel eşitleme tekniği sizi çoğu zaman 30+ m derinliklere ve hatta daha derinlere de götürebilir. Bazı serbest dalgıçlar Frenzel'i oldukça hızlı bir şekilde öğrenir ve doğal olarak kullanabilir. Bazıları için bu yöntemi ilave çalışmalarla geliştirmek ve zaman ayırmak lazımdır.
Frenzel çoğu zaman öğrenilmesi ve üzerinde zaman harcanması gereken bir eşitleme tekniğidir. Herkesin beceri ve öğrenme hızı aynı değildir, doğru bir şekilde kendisine özel egzersizler yapması gerekebilir. Bu tekniği doğru öğrenmeniz ileride olası bir sakatlanma ve risklerden kaçınmanız için önemlidir. İyi bir eğitmenden eşitleme dersleri almanız hem doğru hemde hızlı öğrenmeniz için en iyi öğrenme şeklidir.